Blog Ireny: marca 2015

Białymi Morzami nazwano w Krakowie

tereny poprzemysłowe Krakowskich Zakładów Sodowych „Solvay”, położone na pograniczu Borku Fałęckiego i Łagiewnik w Dzielnicy Dębniki w Krakowie. Były to Osadniki Sodowe Solvay. Osadniki służyły jako miejsce sedymentacyjnego składowania odpadów poprodukcyjnych z fabryki sody. Po wykonaniu obwałowań żużlowo-żwirowych, wylewano tam odpady w postaci zawiesiny. Po opadnięciu cząstek stałych na dno, zbiornik odwadniano przy użyciu systemu rurociągów. Po wyschnięciu osadu nasypywano kolejną warstwę obwałowania i powtarzano proces. W ten sposób powstałe osadniki osiągały wysokości do 20 metrów. Pierwsze osadniki powstały na początku lat 30. Do drugiej połowy lat 70. XX wieku powstało 15 osadników, w tym 6 dwupoziomowych. Nazwa Białe Morza pochodzi od białego koloru składowanych odpadów. Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay zostały utworzone w 1906 roku. 1 maja uruchomiono produkcję oraz wyprodukowano pierwszą tonę sody kalcynowanej i kaustycznej. Od początku istnienia rozwój fabryki uwarunkowany był zabezpieczeniem dla niej dostaw podstawowych surowców oraz wody przemysłowej, jak również rozbudowaniem własnego transportu. W 1918 r. zawarto umowę z Austriacką Inżynierią Wojskową na wybudowanie na tych terenach kolejki wąskotorowej do transportu kamienia wapiennego z kamieniołomów w Zakrzówku do fabryki. W latach 1918-1939 nastąpiła szybka rozbudowa zakładu oraz wzrost produkcji sody. Zarząd firmy ,,Solvay" wykupił sąsiadujące z terenem fabryki parcele i przeznaczył je pod budowę inwestycji, których głównym celem było uniezależnienie zakładu od dostaw z zewnątrz podstawowych surowców, tj. soli i kamienia wapiennego. Efektem zwiększonej produkcji była konieczność znalezienia miejsca umożliwiającego składowanie odpadów posodowych. Wybrano tereny znajdujące się nad rzeką Wilgą w bezpośrednim sąsiedztwie fabryki. Budowę osadników odpadów poprodukcyjnych, rozpoczęto w 1930 roku. Teren "białych mórz" ograniczają obecnie ulice: dawna ul.Herberta od wschodu,ul. Jugowicka od połd, ul.Zakopiańska od zachodu, ul. Do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia i ul. Siostry Faustyny od północy. W przybliżeniu mozna powiedziec że tereny te rozłozone są po obu stronach rzeczki Wilgi. Obecnie przez środek tych terenów biegnie linia kolejowa łącząca Kraków ze wschodnia Polską.

Od września 1940 roku do sierpnia 1944 roku w Krakowskim Solvayu pracował Karol Wojtyła. Jako papież Jan Paweł II, odwiedził ON Łagiewniki podczas VI pielgrzmki do Polski w roku 1997.

Na terenie byłego zakładu i w jego otoczeniu znajdują się liczne miejsca upamiętniające pracę przyszłego papieża w Solvayu. Jednym z charakterystycznych obiektów jest 8-metrowy metalowy krzyż ku czci Jana Pawła II skonstruowany w kwietniu i maju 2007. Został umieszczony w miejscu dobrze widocznym z pobliskiego Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach.

Łagiewniki, obecnie jedna z poddzielnic Krakowa,ongiś wioska pod Krakowem, mają swoje miejsce w historii. W latach 80 XVIII w. przez wieś Łagiewniki przeprowadzono trakt cesarski z Wiednia do Lwowa. Odkrycie iłów łupkowych i gipsu na tym obszarze przyczyniło się do rozwoju przemysłu. W konsekwencji już w 1884 roku przez wieś przeprowadzono linię kolejową prowadzącą do Oświęcimia.

Po zlikwidowaniu fabryki w 1989 r, w wyniku przeprowadzonej tu rekultywacji terenu i częściowego zalesienia go, powstało ponad 30 ha terenów zielonych.

Z inicjatywy kard. Stanisława Dziwisza powstało tu Sanktuarium św. Jana Pawła II oraz Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”.
Pozostałe tereny po osadnikowe są już zabudowane obiektami użytku publicznego i innymi. Są tu biurowce, hipermarkety wielobranżowe i pawilony jednobranżowe.Inne w trakcie zabudowy.